Token vs Equity: Bagong Era ng Crypto

Ang Pagbabalik ng Halaga sa Crypto

Maraming taon na, napapaloob tayo sa isang paradox: gustong-gusto ng mga founder na bigyan ang users ng tokens—pero tinutulan sila ng SEC. Noong panahon ng ICO, parang IPO ang pagbebenta ng token. Pero kapag dumating ang Howey Test, naging malinaw: maraming public token sales ay tila securities.

Kaya ano ang ginawa natin? Lumayo tayo sa tokens—at itinatag ang mga empire gamit ang equity.

Nakita ko ang mga startup na nag-raise ng milyon-milyon gamit ang VC rounds habang nagpapromise na ibibigay ang token ‘sa susunod’. Ngunit narito ang katotohanan: kung walang on-chain value, hindi totoo itong asset—basta digital candy walang economic moat.

Ang Pagkakaiba: On-Chain Ownership vs Off-Chain Control

Tandaan: Ang tokens ay dapat mamuno sa infrastructure, hindi lang pangako sa kinabukasan. Kung mayroon kang Ethereum token ngayon, hindi ka bumibili ng stock—kundi may karapatan ka sa protocol upgrades, fee burning mechanisms, at access sa treasury via EIP-1559.

Iyon ay autonomy. Iyon ay sovereignty.

Pero subukan mong sabihin iyon para sa isang NFT na may royalty mula sa off-chain art? Bigla mong binabago—isang digital collectible na may legal control over someone else’s bank account—na sadya’y masasabing securities territory ni court.

Kaya ito ang aking framework:

• On-chain revenue → kayo na mga token
• Off-chain operations (tulad ng partnerships o SaaS) → kayo na mga shareholders

Parang simple—ngunit nagbabago ito nang buo sa incentives.

Ang Traps ng DAO at Bakit Hindi Dapat Lahat Ay Governance?

Sinabi natin noon na DAO ang ‘decentralized savior.’ Ngunit matapos limampu’t anim taon na pagsusuri dito—from governance grids nabigo dahil walang pakialam hanggang foundation boards ay gumagawa parang central planners—I say it plainly: maraming DAO ay governance nightmares.

Mabilis? Hindi. Transparent? Hindi. Pinakamasama? Ang marami pang tagapagmana ay hindi sumasali kahit magkaroon sila ng economic stake.

Hindi ako anti-governance; ako’y anti-waste. Kung automated 90% of decisions (parameter tuning, upgrade approvals), bakit papahirapan 100k voters para magpasiya tungkol sa simpleng bagay?

Aking rule? Mga tao lang dito—kapag talagang kinakailangan. Iwanan mo yung code para gumana bilang default; iwanan mo yung voting power para lang kapag existential risk o treasury allocation kailangan human judgment.

At oo—mga tool tulad ng Wyoming DUNA at BORG talagang nagbabago na nga. Nakakakuha sila legal standing para sa tokens nang hindi gagawin mong partner lahat nila sa anumang shadowy LLC.

Bakit Hindi Tapos Na Lang Sa Full-Token?

May ilan pang gustong umalis entirely—the ‘single asset’ model. Walang equity. Walang founder’s salary pool. Isipin lang pure on-chain value capture through native tokens assigned directly to users at launch.

Morpho ay gumagawa nito nang maayos—not because reckless, pero dahil sinimulan nila with scarcity, utility, at direct user control from day one.

Ngunit ingat: hindi libreng risgo ito. Kailangan pa rin funding for dev work early on—and if your model looks like FTT (company-backed with no independent control), regulators will pounce faster than flash crash during FOMO season.

Ang pangunahing pagkakaiba? Real ownership vs contractual dependency. Isa’y nagbibigay kapasidad; isa’y nagpapromise lamang return batay sa performance niya.